Ποιές είναι οι δυσκολίες και οι προκλήσεις μιας εθνογραφίας στο Διαδίκτυο;
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: Alan Alfonso Avila Ortiz
Oι δυσκολίες:
Οι ποικίλοι όροι της ψηφιακής ανθρωπολογίας και εθνογραφίας μέσα στον κυβερνοχώρο έχουν προκαλέσει διάφορες αντιπαραθέσεις ευρέως μέσα σ’ αυτό τον κλάδο μελέτης, με πολύ διαφορετικές στάσεις και απόψεις που συγκρούονται, αντιπαραβάλλονται και βοηθιούνται μεταξύ τους, δημιουργώντας το μεγάλο πρόβλημα του εννοιολογισμού, όπου κάθε ερευνητής χρησιμοποιεί τους όρους που θέλει.
Αυτός ο εικονικός κόσμος μας ανοίγει νέα πεδία για την ανάλυση του ίδιου σε διάφορες κοινωνίες, τις επιπτώσεις του και την επίδραση αυτών των κοινωνιών στον εικονικό κόσμο, ενεργώντας έτσι ως οι δύο όψεις σε έναν καθρέφτη.
Μας οδηγούν στον προβληματισμό της μεθοδολογίας που πρέπει να εφαρμοστεί σε κάθε περίπτωση αντίστοιχα.
Άλλο πρόβλημα που δημιουργείται είναι το πώς θα κάνουμε την εθνογραφία, μέσα στο ίντερνετ ή με την ευκαιρία του ίντερνετ;
Τι σημασία και τι χρήση έχει για το ίντερνετ. Για παράδειγμα, ως πολιτιστικό εξάρτημα, ως μέσο επικοινωνίας ή ως ξεχωριστός πολιτισμός;
Προβλήματα οριοθέτησης του πλαισίου, της απόστασης και του χρόνου.
Κάποιοι βλέπουν την εθνογραφική έρευνα του ίντερνετ ως μέθοδο, επιστήμη, μεθοδολογία και άλλοι ως εργαλείο μελέτης ή ως μια μεγάλη βιβλιοθήκη.
Άλλοι τονίζουν τον κεντρικό ρόλο που καταλαμβάνουν τα εξαρτήματα και η τεχνολογία στο πεδίο της εικονικής εθνογραφίας.
Διαμάχες σχετικά με την ηθική της ποιοτικής έρευνας.
Πώς η τεχνολογία μέσα από τις κοινωνικές σχέσεις γίνεται ιδιαίτερα σημαντική;
Η αντιμετώπιση και η εγκυρότητα των στοιχείων στο ίντερνετ, για παράδειγμα: Αντί να βασιζόμαστε σε πραγματικά γεγονότα, ο εθνογράφος βασίζεται στα στοιχεία του χρήστη.
Η παρατήρηση (συμμετοχή) μπορεί να γίνει μόνο σε ένα μικρό και περιορισμένο χώρο και για το λόγο αυτό δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε «πραγματικά άτομα».
Άλλο πρόβλημα προκύπτει με το θέμα των συνδέσεων. Αν μιλάμε για μια εθνογραφία δικτύων, τι σημαίνουν οι εικονικοί χώροι; Τι τύπους συνδέσεων θα έχουμε;
Μια λεπτομερής περιγραφή των δικτύων απαιτεί μια καλή περιγραφή των συνδέσεων και της συνδεσιμότητας.
Η ανάλυση των τρόπων αλληλεπίδρασης φαίνεται να επηρεάζεται επίσης. Για παράδειγμα, ακυρώνεται το γεγονός παροχής πληροφοριών των φυσικών και αισθητικών (κώδικας ένδυσης) χαρακτηριστικών των χρηστών κλπ.
Οι συνδέσεις μεταξύ των εικονικών χώρων και των πραγματικών είναι υποτιμημένες.
Οι προκλήσεις:
Διευρύνει τη σκέψη σχετικά με τα διάφορα σενάρια στα οποία γίνεται κοινωνική έρευνα.
Οριοθέτηση του προβλήματος ή των θεμάτων στα οποία θα γίνει προσέγγιση και του μέχρι πού θέλει κανείς να φτάσει μαζί με την ξεκάθαρη εγκαθίδρυση του πλαισίου.
Διασαφήνιση του αντικειμένου μελέτης και του στόχου της έρευνάς του.
Εξερεύνηση νέων πιθανοτήτων επανασυλλογής και ανάλυσης στοιχείων σε διάφορα κοινωνικά σενάρια, στο χρόνο που προκύπτουν κάποια μεθοδολογικά προβλήματα.
Συνδυασμός στο δίκτυο μιας παρέμβασης βασισμένης στην κοινωνική ενεργοποίηση και της πραγματοποίησης μιας εικονικής εθνογραφίας με χαρακτήρα εσκεμμένο. Αυτό το σχέδιο ονομάζεται τεχνοενεργοποίηση (τεχνοακτιβισμός).
Συνδυασμός των δραστηριοτήτων online και offline, το κοινωνιο-ηλεκτρονικό δίκτυο.
Η δημιουργία μιας εθνογραφίας του ίντερνετ όπως η τεχνολογία ή όπως πολιτιστικά εξαρτήματα προκαλεί ανησυχία για το πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποιείται, για τη μορφή στην οποία προσαρμόζεται στις υπάρχουσες απόψεις και για το πώς μεταβάλλεται.
Η κινητικότητα του εθνογράφου σε όλους τους χώρους μελέτης ως εργαλείο που προσφέρει την ευκαιρία για σκέψη σχετικά με την κατασκευή του χώρου.
Δείχνει τη διαφορά μεταξύ μιας εθνογραφίας σε έναν πραγματικό χώρο και μιας άλλης σε έναν εικονικό χώρο.
Ανάκτηση ορισμένων κλασσικών εθνογραφικών διαφωνιών – όπως οι σχέσεις του ερευνητή με την εξοχή, τα ζητήματα ηθικής, η παρατηρητική μέθοδος (παρατήρηση του συμμετέχοντος) ή η «κατασκευή» του εθνογραφικού λόγου – που επανατοποθετούνται στους όρους τους με την εθνογραφική μελέτη του ίντερνετ.
Διασαφήνιση του ποιά είναι η σχέση μεταξύ των συμμετεχόντων, της παρατήρησης και της εθνογραφικής πρακτικής, όπως επίσης και του πλαισίου στο οποίο βρίσκονται.
